Sociale geschiedenis
Waar zouden we vandaag staan, als niemand in het verleden gedroomd had van een betere wereld? Of een kiem had gelegd voor die dromen?
In 1896, zeven jaar na de eerste wet op de kinderarbeid werkten nog steeds kinderen in de mijnen.
Dachten zij toen dat leerplicht kinderen ooit recht zou geven op onderwijs?
Dat kindergeld ouders financieel zou ondersteunen?
Arbeiders en arbeidsters werkten in de 19e eeuw 7 op 7.
Geloofden zij dat betaalde vakantie en vrije weekends ooit een recht zouden worden?
Werden deze ideeën door de elite niet afgeschilderd als dromerij of zelfs revolutionair?
Voorspelde men bij elke nieuwe stap voor een kortere werkweek niet telkens het einde van de economie?
Werden eisen van het werkvolk niet altijd bestempeld als financieel onhaalbaar en onaanvaardbaar? De geschiedenis heeft het tegendeel bewezen.
Mijlpalen sociale geschiedenis:
WO II – Collega’s in verzet | Verpleegster Andrée De Jongh evacueert Britse piloten naar Spanje
Met tienduizenden andere Belgen vlucht verpleegster Andrée De Jongh bij het begin van de oorlog naar West-Vlaanderen. In het Sint-Janshospitaal in Brugge leert ze oorlogswonden verzorgen. Na de overgave van het Belgisch leger kan ze met haar Rode Kruis-diploma als...
WO II – Collega’s in verzet | Zorgpersoneel Good-Engels en Erasmusziekenhuis redt Joodse weeskinderen
Het voormalige OCMW Good-Engels kinderziekenhuis in de Albert Grisarstraat werd door het Zorgbedrijf Antwerpen verbouwd. Vandaag wonen er senioren in assistentiewoningen. Een aantal van hen ontdekten via de podcast van Bart Van Nuffelen en Lucas Derycke De kunst...
Internationale verdragen voor meer gendergelijkheid
Doorheen de geschiedenis zijn vrouwen gediscrimineerd op verschillende vlakken zoals onderwijs, werk, gezondheid en politiek. Ook vandaag is er geen enkel land ter wereld dat kan beweren een perfecte gendergelijkheid te hebben bereikt. Internationale verdragen zijn...
Ook vandaag “8 uren werken, 8 uren ontspanning, 8 uren rust”
1 mei groeide uit de strijd voor de 8-urendag. Hoewel de context sterk is veranderd, blijven respect voor arbeidstijden en garantie op voldoende rust ook vandaag belangrijke aandachtspunten. 8 uren werken Werktijd staat bij een hoge werkdruk en...
100 jaar socialistische Gentse stadswerklieden (film)
In oktober 2019 vierde ACOD LRB Oost-Vlaanderen 100 jaar socialistische Gentse Stadswerklieden. Voor dit jubileum maakte de afdeling de film Ode aan de militant. Dompel je onder in 100 jaar syndicale strijd en organisatie. Bekijk de film op YouTube. Kijk naar Ode aan...
100 jaar stakingsrecht in België
24 mei 1921 werd artikel 310 uit het Strafwetboek geschrapt. Dit artikel bestrafte inbreuken op de vrijheid van arbeid en in het bijzonder het opstellen van stakersposten. Het schrappen van belemmerende wetgeving maakte het stakingsrecht vrij. Tot vandaag blijft het...
Cultuur – Bertolt Brecht over essentiële beroepen
De cultuursector wordt hard getroffen door de coronacrisis. Cultuur moet haar rol kunnen blijven spelen: om ons mee te slepen, ons te confronteren, ons uit ons kot te lokken, ons te helpen dromen van een betere wereld,... Cultuur kan een ondersteuning zijn voor onze...
De Internationale
De Internationale is het strijdlied van de internationale arbeidersbeweging. De muziek werd gecomponeerd door de Belg Pierre De Geyter. Tot 1944 was het ook het volkslied van de Sovjet-Unie. De oorspronkelijke tekstversie is van de Franse communard Eugène Pottier. De...
Een bijzondere verjaardag
Op 30 december verjaart onze Sociale Zekerheid. 30 december 1944 verscheen de Besluitwet betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders. Tot vandaag beschermt onze federale Sociale Zekerheid ons tegen ziekte, invaliditeit en werkloosheid en geeft recht op...
2013 – gelijkschakeling arbeiders bedienden
In België bestaan verschillende arbeidscontracten. Of je arbeider of bediende bent, maakt een verschil in ziekteregeling, opzegtermijnen, berekening van loon en vakantiegeld... Dit geldt ook voor contractueel personeel in de openbare sector. Het wegwerken van het...
1944 – de fundamenten van onze sociale zekerheid
De tweede wereldoorlog verandert de wereld grondig. Als het einde van de oorlog nadert, willen arbeiders en arbeidsters niet terug naar de oude sociale verhoudingen. Het gewapend verzet had groot aanzien en socialistische en communistische ideeën leefden sterk....
Sociale geschiedenis: van Arbeidsbescherming naar Welzijn op het Werk
Naast de strijd voor loon- en arbeidsvoorwaarden organiseerden arbeiders zich vanaf de 19e eeuw om onveilige en slechte arbeidsomstandigheden aan te klagen. Het was een kerntaak van de vakbonden. De basis voor onze huidige wetgeving werd gelegd op 10 juni 1952 met de...
1948 – Stemrecht voor vrouwen
De strijd voor algemeen stemrecht verliep ongelijk voor mannen en vrouwen. Bij het invoeren van het algemeen enkelvoudig stemrecht (-plicht) in 1920-21, vreesden zowel liberalen als socialisten een katholiek overwicht als ook vrouwen stemrecht kregen. Vrouwen werden...
Sociale geschiedenis: mannen en vrouwen gelijk!
Op 8 maart 1908 vond in New York de eerste staking door vrouwen plaats. Vrouwen in de textielindustrie legden het werk neer tegen de slechte werkomstandigheden. 8 maart groeide uit tot de Internationale Vrouwendag. Doorheen de geschiedenis bleven...
Vanaf 1936 kon de Belg met betaald verlof
De eerste week betaald verlof werd afgedwongen door de arbeidersbeweging na een zeer woelige periode met grote stakingen voor betere loons- en arbeidsvoorwaarden in 1932 en 1936. Tot in 1936 bestond betaald verlof enkel in grote bedrijven waar vakbonden sterk stonden....
1918 – Algemeen stemrecht voor mannen
De burgelijke democratie met haar stemrecht was in België oorspronkelijk enkel voorbehouden voor de mannelijke leden van de begoede klasse. Daarvoor zorgde het cijnskiesrecht. Enkel burgers die 'cijns' betaalden (belastingen) mochten stemmen. Bij de eerste...
Sociale geschiedenis: 1914 – Leerplicht in België
De leerplicht haalde kinderen uit de fabrieken en mijnen. Samenlopend met het verbod op kinderarbeid, kwam het recht op onderwijs. In België werd op 19 mei 1914 de leerplicht voor alle kinderen tussen 6 en 12 jaar ingevoerd, met verder opbouw tot 14 jaar. Het...
Sociale geschiedenis: 1889 – Vrouwen- en kinderarbeid aan banden
In de 19e eeuw voltrok zich de economische omslag van landbouw naar industrie. Met de invoering van machines kwamen massaal mannen, vrouwen en kinderen als arbeidskrachten in de fabrieken terecht. De leegloop van het platteland werd versterkt door de neergang van de...
De strijd om tijd: arbeidsduurverkorting en de 38-urenweek
We leven in een haastige wereld. Elke minuut telt. Misschien heb je de indruk dat het altijd zo was. Maar is dat wel zo? Vanwaar komt de 'haast-cultuur'? Arbeidsduur is verbonden met de economie: welke tijd mensen nodig hebben om in voedsel en onderdak te voorzien. In...
1 mei en de strijd voor de 8-urendag
De traditie van 1 mei als feest- en strijddag van de internationale arbeidersbeweging vindt haar oorsprong in de strijd voor de 8-urendag in 1886 in de Verenigde Staten. De Amerikaanse vakbond American Federation of Labour nam in 1884 een resolutie aan om op 1 mei...
Rode peper campagne: plant een zaadje voor de toekomst
Op 1 mei 2019 startte ACOD LRB de Rode Peper-campagne als sensibiliseringsactie om het belang van de syndicale strijd in de kijker te zetten én de opdracht om te blijven dromen van een betere wereld. Plant rode pepers jaarlijks vanaf februari. Waar zouden we vandaag...
Over vrouwen- en mannenberoepen
Een beetje geschiedenis.... Vrouwen hadden in het verleden niet zomaar toegang tot alle functies en beroepen. Vanaf 1870 werden vrouwen toegelaten bij de Post en Telegrafie, maar enkel in hulpfuncties. Daarvoor werkten er al vrouwen bij het Spoor. Vanaf 1880 krijgen...
Arbeidsorder uit 1870
Waar zouden we staan als er niemand in het verleden een zaadje had geplant voor een betere wereld?
8 maart wordt Internationale Vrouwendag
8 maart komen wereldwijd vrouwen op voor hun rechten. Deze dag is ontstaan in de sociale wereldgeschiedenis. 110 jaar geleden... Op 8 maart 1908 vond in New York de eerste staking van vrouwen plaats. Vrouwen in de textielindustrie legden het werk neer tegen de slechte...