8 maart komen wereldwijd vrouwen op voor hun rechten. Deze dag is ontstaan in de sociale wereldgeschiedenis.
110 jaar geleden...
Op 8 maart 1908 vond in New York de eerste staking van vrouwen plaats. Vrouwen in de textielindustrie legden het werk neer tegen de slechte werkomstandigheden. Later, tijdens een vrouwenconferentie in Kopenhagen in 1910 kreeg het idee van een Internationale Vrouwendag vorm. Onder impuls van de Duitse socialiste Clara Zetkin werd de eerste Internationale Vrouwendag gevierd op 8 maart 1911.
Op 8 maart 1917 schreef de vrouwendag nog meer geschiedenis. Het was de woelige periode aan de vooravond van de Russische revolutie. De textielarbeidsters in Sint Petersburg gingen in staking en Russische vrouwen kwamen massaal op straat tegen de woekerprijzen voor brood en huisvesting ten gevolge van de eerste wereldoorlog.
In 1921 werd door het Internationaal Vrouwensecretariaat van de 3e Internationale 8 maart definitief uitgeroepen tot de Internationale Vrouwendag.
In 1978 erkennen de Verenigde Naties 8 maart als Internationale Vrouwendag.
De strijd van vrouwen ging zowel over economische, als over politieke gelijkheid
Vrouwen vochten voor het recht om het loon dat ze zelf verdienden te mogen innen. Vóór 1900 ging hun loon naar de echtgenoot.
Vrouwen vochten voor gelijk loon voor gelijk werk. Dit principe werd wet in 1975, maar is in de praktijk nog niet helemaal gerealiseerd.
Vrouwen vochten voor stemrecht, lang nadat de mannen dit al hadden verkregen. In België kregen vrouwen pas algemeen stemrecht in 1948. Ter vergelijking: in Rusland werd na de val van de tsaar in 1917 vrouwenkiesrecht al in de grondwet ingeschreven. Turkse vrouwen verwierven stemrecht in 1934.
Vrouwen vochten voor 'baas in eigen buik' en het recht op abortus tot 1990.
En vandaag?
Tot vandaag is er in België een loonkloof van 21% tussen mannen en vrouwen. De pensioenkloof is echter nog groter doordat vrouwen vaak een onvolledige loopbaan hebben.
Naast de economische rechten, gaat het vandaag nog steeds om respect en recht op veiligheid. Vrouwen zijn veel vaker slachtoffer van geweld en seksisme. Op 8 maart 2018 kwamen vrouwen massaal op straat in Spanje o.a. na grote verontwaardiging over een aantal femicides. De #MeToo-beweging bracht jarenlang verzwegen seksueel misbruik naar boven. Vrouwen steunen elkaar om de stilte te doorbreken, geweld en misbruik te stoppen en de straffeloosheid tegen te gaan.
Op 25 november 2023 betoogden 500.000 mensen in Rome tegen geweld op vrouwen na de gruwelijke moord op een jonge studente door haar ex-vriend. Haar zus zei dat femicides geen passionele moorden zijn, maar machtsmoorden. Dat daders niet ziek zijn, maar het product van een patriarchale maatschappij.
Ken je sociale geschiedenis: zie Rode peper campagne