Het regeerakkoord van de Arizona-regering besteedt een volledig hoofdstuk aan re-integratie van langdurig zieken (p.19 e.v.). Vermoedelijk is dit ingegeven door de 500.000 langdurige zieken die ons land telt en de grote hap dat dit opslokt uit de sociale zekerheid.
De stijging met 100.000 langdurig zieken tegenover de periode vóór corona is in hoofdzaak het gevolg van psychosociale belasting en musculoskeletale aandoeningen (MSA – overbelasting rug, nek, handen, polsen, heupen,…). Beide thema’s komen uitgebreid aan bod in de Codex over Welzijn op het werk en de preventie van MSA werd in 2024 nog aangescherpt met nieuwe wetgeving.
Preventie?
Aanpakken van fysieke en mentale overbelasting, kan je doen door in te zetten op welzijn, werkbaar werk, stabiele jobs, doenbare uurroosters, arbeidsduurverkorting, herinvoering van eindeloopbaanregelingen, enz.
De focus in het regeerakkoord is echter helemaal anders. Het legt de nadruk op – kost wat kost en met mogelijke dwang – zieken terug aan het werk te krijgen. Het bestrijdt zieken in plaats van oorzaken van ziekte. Heel wat andere maatregelen verhogen immers nog het risico om uit te vallen: méér flexibiliteit, afschaffen verbod op nachtwerk, méér overuren, méér precaire arbeid, minder collectieve bescherming, afstraffen van loopbaanpauzes, afbouw uitstapregelingen, enz.
“De welzijnswet zal bovendien worden geëvalueerd op administratieve complexiteit en doeltreffendheid,” …op maat van de werkgevers??
Responsabiliseren
Om zieken terug aan het werk te krijgen, wil de Arizona-regering 5 partners ‘responsabiliseren’: werknemers, werkgevers, behandelende artsen, ziekenfondsen en de VDAB.
Opgelet: het federaal regeerakkoord is een weerslag van het beleid dat de nieuwe regering wil voeren. De maatregelen zullen pas gelden als ze omgezet zijn in regelgeving. Of dit gebeurt, zal ook afhangen van de impact van onze syndicale strijd.
Werknemers
Voor alle werknemers:
- 1 dag ziekte zonder attest kan nog 2 x in plaats van 3 x per jaar
- Herval ziekte: pas na 8 weken is er terug recht op gewaarborgd loon. Bij herval tijdens deeltijdse werkhervatting is er geen recht op gewaarborgd loon.
Langdurige zieken:
- Deeltijds hervatten kan op advies van enkel de adviserend arts van de mutualiteit, de behandelende of arbeidsarts. Er zal dus niet langer een gezamenlijk akkoord nodig zijn. Vraag daarbij is of een arbeidsarts een negatief advies van de behandelende arts naast zich neer mag leggen?
- Wie niet ingaat op de uitnodiging van de arbeidsarts voor re-integratie verliest zijn uitkering.
- Zieken die langer dan 1 jaar afwezig zijn en werk hebben, moeten verplicht in een re-integratietraject stappen als ze ‘arbeidspotentieel’ hebben.
- Een werknemer kan preventief, dus vóór hij uitvalt, een re-integratietraject vragen. De werkgever is niet verplicht om daarop in te gaan.
- Langdurig zieken zonder arbeidscontract (geen werk meer) en met ‘arbeidspotentieel’ moeten zich verplicht inschrijven bij VDAB. Hun situatie wordt regelmatig opnieuw beoordeeld.
- Niet meewerken aan re-integratie en Terug naar Werk-trajecten heeft een financiële sanctie tot gevolg.
Werkgevers
- Stimulans om een verzuimbeleid te voeren en zieken op te volgen. “We verankeren deze aanpak in de welzijnswet en de wet op de arbeidsreglementen”
- Actiever inzetten op re-integratie van langdurig zieken tussen 18 en 54 jaar.
- Arbeidsarts: verplichting om na 1 maand ziekte actie te ondernemen.
- Arbeidsarts: verplichting om na 8 weken arbeidsongeschiktheid een inschatting te maken van het arbeidspotentieel van de zieke werknemer.
- Platform om info te delen tussen arbeidsarts, preventiedienst, mutualiteit, arbeidsbemiddeling…
- Mits akkoord van de werknemer kan re-integratie van af het begin.
- Mogelijkheid voor re-integratie bij een andere werkgever.
- Ontslag medische overmacht mogelijk na 6 maanden onafgebroken afwezigheid in plaats van 9 maanden.
- Financiële bijdrage van grote bedrijven op basis van aantal langdurige zieken (wijziging bestaand systeem).
Behandelende artsen
- Ziekteattest wordt in sommige gevallen een geschiktheidsattest: wat is er als aangepast werk mogelijk?
- Een verantwoordelijke behandeld arts wordt aangeduid voor de coördinatie.
- Responsabiliseren en sanctioneren van artsen die gemiddeld meer voorschrijven (standaarden…)
- Meldpunt (voor werkgevers) voor frauduleuze attesten.
Ziekenfondsen
- De financiering van de mutualiteiten wordt gekoppeld aan de resultaten om langdurig zieken te re-integreren.
VDAB
- Er is een verschuiving van medische benadering naar een multidisciplinaire en meer arbeidsmarktgerichte benadering. Arbeidsartsen en preventiediensten kunnen structureel doorverwijzen naar de VDAB.
- De VDAB krijgt toegang krijgen tot het “trio-platform” van behandelende arts, adviserend geneesheer en arbeidsarts.
- De VDAB krijgt opdracht om uiterlijk 1 maand na inschrijving van langdurig zieken een voorstel te doen. De arbeidsbemiddelingsdienst moet elke aangemelde persoon een traject (op maat) aanbieden.
- De VDAB krijgt een financiering per aanmelding + resultaatsfinanciering naargelang het aantal geactiveerde zieken.
