Actueel
Lettertypes/grootte

Het Decreet Lokaal Bestuur van 2017 kondigt een nieuwe overkoepelende Vlaamse rechtspositieregeling (RPR) aan voor het personeel van de lokale en regionale besturen. Vanaf 1 januari 2023 moet deze de basis worden voor de plaatselijke rechtspositieregelingen in elk bestuur.


De huidige Vlaamse RPR en het ‘systeem Kelchtermans’ staan voor:

  • Gelijklopende arbeidsvoorwaarden over de grenzen heen.
  • Een functionele loopbaan met uniforme loonschalen.
  • Een vastgelegd kader voor de verlofregeling, toelagen en vergoedingen, enz. waarbinnen besturen een marge hebben om zelf in te vullen.

Het Decreet Lokaal Bestuur liet deze gelijkvormigheid al gedeeltelijk los. De nieuwe Vlaamse RPR moet nog maar een beperkt aantal zaken regelen:

  • Bezoldigingsregelingen en salarisschalen.
  • Toekenning van toelagen en vergoedingen.
  • Ontslagregeling.
  • Verloven en afwezigheden.

Nog twee stappen verder

Vlak voor de zomervakantie haalde minister Somers zijn ontwerp van nieuwe Vlaamse rechtspositieregeling boven. Daarin wordt bijna àlles losgelaten, zelfs de loonschalen. Enkel het aantal functieniveaus (A-B-C-D-E = 5) en het principe van een functionele loopbaan blijven behouden.

Salarisschalen en bijhorende lonen mogen besturen volledig zelf invullen. Ze mogen ook vrij beslissen over selectieprocedures, evaluatie, vorming, feestdagen, ...

Daarbij rijst de vraag wie gaat bewaken of er geen misbruik is? De democratische controle en het toezicht op de besturen werden immers afgebouwd.

Minister Somers zet verder het hele ambtenarenstatuut op de helling met zijn ontwerp ‘ontslagdecreet’ voor statutairen.

Gevaarlijke wending

Minister Somers wil lokale besturen meer vrijheid geven om het personeelsstatuut en de arbeidsvoorwaarden zelf in te vullen. Wie zal daar beter van worden? Zeker niet de grote groep van medewerkers. De syndicale eis van 14 euro per uur minimumloon voor iedereen blijft dode letter.

Wat leert ons het verleden? Geen enkel bestuur nam initiatief om het afschaffen van de vergoedingen voor loopbaanonderbreking te compenseren. Enkel de hoogste topfuncties kregen tot 30% opslag bij de integratie van de OCMW’s in de gemeenten.
Het budgettair keurslijf blijft bewaard. Besparen, besparen, besparen: dat zal het blijven voor de meerderheid van het personeel met een verregaande deregulering van de sector.

Een sterke, collectieve sokkel is nodig

Waarom hecht ACOD zoveel belang aan een degelijke, overkoepelende rechtspositieregeling?

  • Gezamenlijke, collectieve regelingen bieden houvast voor je rechten en plichten.
    ↔  Dit loslaten zorgt voor willekeur.
  • Een duidelijk kader zet lokale ambtenaren op gelijke voet, los van verschillen tussen besturen.
    ↔  Dit loslaten zorgt voor concurrentie tussen besturen.
  • Goede collectieve arbeidsvoorwaarden maken jobs bij de lokale overheid aantrekkelijk.
    ↔  Dit loslaten zorgt voor verdere leegloop en een nog groter personeelstekort.
  • Een vast statuut zorgt voor continuïteit en onafhankelijkheid tegenover de politiek.
    ↔  Dit loslaten maakt de ambtenaar afhankelijk van de goodwill van politici.
         Het ondermijnt de democratie en bevordert de vriendjespolitiek.

Een betere Somers of een hete herfst

Op 24 augustus 2022 startten de onderhandelingen over de nieuwe rechtspositieregeling. Ter voorbereiding maakte ACOD haar opmerkingen over. Ook de andere vakorganisaties deden hun huiswerk.

ACOD schreef alle gemeenteraadsleden aan in Vlaanderen. Dit gaat immers niet enkel over onze arbeidsvoorwaarden, maar zeker ook over integere dienstverlening, democratische controle en onafhankelijkheid van de ambtenaar. 

We hopen alsnog op een betere Somers. Maar als het nodig is, bereiden we ons voor op een hete herfst. Samen sterk!

Lees het dossier uit Tribune   Toekomst rechtspositieregeling: onbeperkte lokale autonomie