De situatie die we vandaag beleven is niet enkel een bedreiging voor onze fysieke gezondheid, maar vraagt ook heel wat van onze mentale weerbaarheid. Het aanslepen van de crisis put uit. Dat weegt nog meer door omdat recupereren niet evident is. Het sociaal leven en de vrijetijdsbesteding zijn immers evenzeer ontregeld. Vakantieperiodes zijn niet zoals anders.
Het virus gunt ons geen adempauze, integendeel. De twee besmettingsgolf sloeg hard toe. We zetten in op vaccinatie om de derde golf onder controle te krijgen.
Draag zorg voor jezelf en voor elkaar. Je staat er niet alleen voor. We bundelen voor jou de informatie over psychisch welzijn tijdens corona.
Algemeen
Informatieve artikels vrt.NWS:
Psychiater Dirk De Wachter waarschuwt: Na de piek van het coronavirus, komt de piek van de psychische problemen - 2 april 2020
Psychiater Peter Adriaenssens over coronastress - 27 maart 2020
Hoe nieuwe maatregelen verteren - 17 oktober 2020
Zorg voor jezelf en voor je emoties overzicht van de federale overheid.
Omgaan met stress in tijden van corona - Rode Kruis
Hulplijn voor jongeren Awel.be.
Affiches Rode Kruis om te downloaden.
In de frontlinie
Vandaag bedreigt het coronavirus de gezondheid en het leven van mensen. Wie in de zorg werkt, weet zich rechtstreeks geconfronteerd met dit gevaar. De lange duur van de crisis put uit. In plaats van een rustpauze komt de tweede golf er bovenop.
Het kan leiden naar heel tegenstrijdige gevoelens. Je kan je verantwoordelijk voelen en tegelijk heel machteloos. Jij en je collega's worden geroemd als helden, maar je voelt je soms helemaal geen held, want soms wint COVID-19. De dagelijkse cijfers zijn voor jullie een harde realiteit.
Je bent bezorgd voor je thuisfront. Je wil niemand besmetten.
Je hoort van mensen dat ze 'coronamoe' zijn. Wat moet het zorgpersoneel dan wel denken! Je bent met momenten echt boos.
Wees je bewust van je gevoelens. Praat erover met collega's, ventileer en vraag professionele ondersteuning aan je werkgever. Bouw hier nù tijd voor in op het werk zodat jij en je collga's het beter verwerken.
De ZorgSamen - ondersteuningsplatform voor zorgverleners en welzijnswerkers
Zorg voor de zorgverleners - Prebes
Ik laad me op - digitaal portaal ter ondersteuning van het mentaal welzijn van zorgverleners
Online cursus Rode Kruis om zorgverleners te ondersteunen
Affiche pdf Denk aan ons (335 KB)
Isolement en quarantaine
Mensen zijn sociale wezens. Dat is ook wetenschappelijk onderbouwd:
"De langste zenuwbanen van ons onwillekeurig zenuwstelsel, de nervus vagus, heeft bij de zoogdieren in de loop van de evolutie een voorste tak ontwikkeld. Deze zenuwtak is via de hersencentra verbonden met onze zintuigen. Ze staat in voor oogcontact, voor wenken vanuit het gelaat, voor stemintonatie of om het oor te scherpen. Bij alle zoogdieren, maar bovenal bij de mens creëert deze zenuwbaan openheid voor elkaar, aantrekking en verbinding. Ook onze huid is met haar fijnmazig net van zenuwtakjes een sociaal orgaan bij uitstek. Aanraken, aaien, kussen, voelen, een schouderklopje, liefkozen of gewoon een hand geven: het zijn allemaal gebaren van sociale interactie. Nog veel meer dan bij andere zoogdieren is de architectuur van het menselijk zenuwstelsel gericht op de ander.*"
De coronamaatregelen beperken sociaal contact en intimiteit. Voor een heel deel mensen staat dit gelijk aan isolement. Het maakt eenzaam. Het treft niet alleen wie in quarantaine zit, maar ook wie alleen woont en verplicht is tot thuiswerk of door verhoogd risico anderen moet mijden. Dit stelt ons zeker op de proef.
Tips om hiermee om te gaan:
- Zorg voor een vaste dagindeling of routine.
- Onderhoud sociaal contact op andere manieren. Niet alleen telefonisch, maar met Skype, Facetime of Zoom kan je elkaar ook zien. Dat doet deugd.
- Een conversatie kan ook door het raam, van op het balkon...
- Weet dat deze situatie tijdelijk is. Hoe ga je later hierop terug kijken?
- Voel je verbonden. Je bent niet alleen. Dit treft quasi iedereen in de samenleving. Dat voel je als we samen elke dag om 20u applaudiseren voor de zorg. Of beren aan ons raam zetten.
- Je isolement, hoe moeilijk ook, is een onderdeel van alle inspanningen die we samen doen om de coronapandemie het hoofd te bieden. Bedankt!
Weet je niet wie bellen en hou je het echt niet langer uit, dan is er 24/7 Tele-Onthaal. We zorgen voor elkaar!
Informatieve artikels vrt.NWS:
De psychische gevolgen van quarantaine en wat we daaraan kunnen doen
Seks in tijden van corona: voor velen de grote afwezige
Thuis(werk) met gezin
Thuis is een plaats waar je na je werkdag heen gaat om tot rust te komen, om je gezins- en sociaal leven op te pikken en je vrije tijd te plannen. Denk maar aan de affiche van de strijd voor de 8-urendag met "8 uur werken, 8 uur ontspannen, 8 uur rust". Besef dat thuiswerk daarop inbreekt. Ook je gezin zal zich hieraan moeten aanpassen.
Tips om hiermee om te gaan:
- Blijf het onderscheid tussen werktijd en vrije tijd maken. Plan wanneer je werkt en wanneer niet. Maak afspraken met je partner als die ook thuis moet werken en met je kinderen voor hun schooltaken.
- Ga indien mogelijk in een aparte ruimte werken. Zo is er ook een ruimtelijke scheiding tussen werk en vrije tijd en ontlast het je huisgenoten.
- Gebruik de tijd die je uitspaart omdat je je niet moet verplaatsen voor je familie, een (nieuw) hobby of sport- en bewegingsactiviteiten.
- Lees de 10 tips thuiswerk van het Vlaams Instituut Gezond Leven;
- Lees de 10 tips thuiswerk met kinderen van Jobat.
Hoe hecht je als gezin of partners ook bent, wekenlang samen op een beperkte oppervlakte leven met weinig uitwijkmogelijkheden kan spanningen veroorzaken. Dat is absoluut normaal. Praat dingen uit en probeer samen oplossingen te bedenken.
Er is extra ondersteuning voor gezinnen en kinderen/jongeren die het minder gemakkelijk hebben. In het overzicht van de federale overheid vind je alle hulplijnen.
Omgaan met verlies
COVID-19 maakt elke dag slachtoffers. Voor familie en vrienden is afscheid kunnen nemen belangrijk in de rouwverwerking en dat kan nu niet. De Weg Wijzer, het Expertisecentrum voor Trauma- en Rouwbegeleiding, probeert een antwoord te bieden met Waardig afscheid nemen van op afstand, hoewel ze eerlijk schrijven dat het niet hetzelfde kan zijn.
Positieve levenslessen voor ons en de samenleving
Wie om zich heen kijkt, ziet ook heel veel mooie dingen gebeuren. In ons kot blijken we super creatief. Niet alleen om onszelf of kinderen bezig te houden, maar om verbindende initiatieven te vinden. Facebookgroepen en websites om mondmaskers te maken schoten in gang. Hulpplatformen van en voor buren en burgers zagen het licht. Ongelooflijk veel mensen willen helpen. We klapten elke dag om 20u voor de zorgverleners. We zetten kaarsjes voor de slachtoffers. We deden mee met de berenjacht. We versierden onze ramen met post-its, affiches en spandoeken. We werkten alternatieven uit voor feestdagen als pasen, 1 mei en kerstmis. Plots was shoppen en consumeren niet meer waarrond de wereld draait, maar gezondheid en zorg voor elkaar. Plots werden zogenaamde zwakke sectoren sterk en onderbetaalde werknemers essentieel.
We ervaren samen de impact van gemis aan sociale contacten en menselijke warmte. Huidhonger werd een nieuw begrip. Er ontbreekt iets in onze communicatie met elkaar bij videogesprekken of als onze mimiek en glimlach verborgen zit achter een mondmasker. De zogenaamde onproductieve momenten op het werk - dat koffiemoment en die babbel met een collega - blijken nu een noodzakelijkheid om productief te zijn. Het éne heeft het andere nodig.
We leren vandaag belangrijke lessen voor de toekomst, als werknmer, als mens, als samenleving, als land en als wereld. We zijn allemaal getroffen door het coronavirus, maar daardoor ook allemaal met elkaar verbonden. Laat ons de waarde van wat echt telt onthouden. En de zorg voor elkaar voorop stellen ook in de toekomst. ACOD gelooft dat het goed komt met ons. Samen sterk.
*Uit: De super samenwerker van Dirk Van Duppen en Johan Hoebeke, uitg.EPO